ارزیابی روایی و پایایی آزمون وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (msrt( با هدف دستیابی به یک آزمون مهارت برای زبان فارسی

چکیده روایی و پایایی از جمله مسائلی هستند که در آزمون سازی از اهمیت ویژه ای برخوردارند. آزمونی روایی دارد که فقط آنچه را می خواهیم بسنجد و نه چیز دیگر و پایایی یک آزمون نیز به معنی درستی و همسانی نتایج است. آزمون زبان انگلیسی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (msrt) از جمله آزمون های مهارتِ زبان انگلیسی است که برای اعزام دانشجو به خارج از کشور توسط معاونت دانشجویی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تقریباً هر دو ماه یک بار در ایران برگزار می شود. هدف از انجام این پژوهش که از نوع همبستگی و تجربی است این است که از طریق نتایج بدست آمده از ارزیابی روایی و پایایی آزمونِ msrt به یک الگوی مناسب برای طراحی یک آزمونِ مهارتِ زبان فارسی دست یابد. در همین راستا، از دو آزمونِ دیگر یعنی آمفا (آزمون مهارتی فارسی) و آزمون کانون زبان ایران نیز استفاده شد که روایی و پایایی این دو آزمون نیز مورد بررسی قرار گرفت. لازم به ذکر است که برای ارزیابی روایی این آزمون ها از روایی سازه ای (همسانی درونی) و برای ارزیابی پایایی درونی نیز از روش آلفای کرونباخ استفاده گردید و تمام این محاسبات از طریق نرم افزار (اس پی اس) انجام شد. سوالاتی که در این پژوهش مطرح شدند به این صورت بودند که روایی و پایایی آزمون msrt چگونه است، چگونه می توان از آزمون msrt برای طراحی یک آزمون مهارتِ زبان فارسی استفاده کرد و دیگر اینکه کدامیک از دو آزمونِ مهارتِ تافل و آیلتس می تواند مبنای مناسبی برای ارزیابی توانایی های زبانیِ فارسی آموزان قرار گیرد؟ در ادامه به فرضیات پژوهش پرداخته شد از جمله اینکه آزمون msrt در سطح کلی دارای روایی و پایایی است اما در سطح تحلیل جزئی (بخش بخش) از روایی لازم برخوردار نیست، با توجه به مهارت های مورد سنجش در آزمون msrt و نوع سوال های آن، می توان یک آزمونِ مهارت مشابه نیز در زبان فارسی پیاده کرد و دیگر اینکه پیش بینی می شود که آزمون مهارتِ آیلتس (ielts) مبنای بهتری برای سنجش توانایی های زبانیِ فارسی آموزان باشد. نتایجی که از این پژوهش به دست آمد، نشان داد که: 1. آزمونِ msrt در سطح کلی دارای روایی و پایایی مناسبی است اما در سطح جزئی از روایی لازم برخوردار نیست. به عبارت دیگر، ضریب همبستگی بین بخش های شنیداری – ساختاری و شنیداری- خواندنی کمتر از بخش ساختاری – خواندنی است. بنابراین فرض اول ما تأیید می شود. 2. از آزمونِ msrt نمی توان برای طراحی یک آزمونِ مهارتی فارسی استفاده کرد چون مبنای آن تافل است، بنابراین فرضِ دوم ما رد می شود. 3. آزمون مهارتِ آیلتس، آزمونِ مناسب تری برای سنجش توانایی های زبانیِ فارسی آموزان می باشد چون دارای بخش صحبت کردن است و همچنین دو بخش دستور و واژگان را جداگانه مورد سنجش قرار نداده است در صورتیکه آزمونِ تافل فاقد چنین ویژگی هایی است. بدین صورت فرض سوم ما نیز تأیید می شود. بنابراین می توان گفت که از میان دو آزمونِ آمفا و کانون زبان ایران، آزمونِ آمفا مبنای مناسب تری برای ارزیابی مهارت های زبانی غیرفارسی زبانان است زیرا مبنای آن آیلتس است. کلید واژه ها: روایی، پایایی، msrt، آزمونِ مهارت، آزمون مهارتیِ فارسی (آمفا)، آزمونِ کانون زبانِ ایران.